در قانون مجازات اسلامی، حد به مجازاتی گفته میشود که نوع و میزان و کیفیت آن در شرع تعیین شده است. اما از نظر عمومی، حد به معنای مرز، انتها یا منع است. در مورد سرقت حد می‌تواند به مجازات‌های مختلفی اشاره کند. در قانون جرم ایران، مجازات سرقت حدی کیفری است و شامل قطع چهار انگشت دست راست سارق، قطع پای چپ سارق، حبس ابد و اعدام میشود. البته توجه داشته باشید که این تعاریف ممکن است در قوانین دیگر مناطق متفاوت باشد و به تنظیمات قانونی هر کشور بستگی دارد. برای درک سرقت حدی و مجازات ان با تیم ما همراه باشید.
معنای حقوقی سرقت حد
حقیقتاً “حد” در معانی مختلفی استفاده میشود! یکی از معانی آن، مرز یا انتها را نشان می‌دهد، در حالی که معنی دیگر آن، منع یا تحمیل محدودیت است. در قانون مجازات اسلامی، مفهوم حد به عنوان نوع و میزان و کیفیت مجازاتی است که در شرع تعیین شده استً. با توجه به قوانین جرم‌شناسی اسلامی، سرقت به معنای دزدیدن مال دیگران است و مفهوم مشتقی آن سرقه است که به معنای دزدانه گوش کردن است.
سرقت معمولاً به عمل ربودن مال منقول دیگری به طور متقلبانه اطلاق میشود. در تعریف قانونی سرقت آمده است که آن را به عنوان ربودن مال دیگری به طور پنهانی تعریف می‌کند که در واقع تعریف سرقت حدی است. اما اگر به جای عبارت “به طور پنهانی” از عبارت “به طور متقلبانه” استفاده شود، حد سرقت به صورت حد تعزیری محسوب میشود.
تعریف سرقت حدی در قانون مجازات اسلامی
در ماده ۲۰۱ قانون مجازات اسلامی، سرقت حدی به چهار مرتبه تقسیم میشود:
الف) در مرتبه اول، قطع چهار انگشت دست راست سارق به نحوی که انگشتان شست و کف دست باقی بماند.
ب) در مرتبه دوم، قطع پای چپ سارق از پائین برآمده به نحوی که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند.
ج) در مرتبه سوم، حبس ابد.
د) در مرتبه چهارم، اعدام، مگر اینکه سرقت درون زندان اتفاق افتد.
توجه: تکرار سارقت‌ها تا زمانی که به حد نرسیده باشد، به صورت جزیی محکوم میشود.
شرایط سرقت حدی
در مادۀ ۲۰۰ ق. م.، شرایطی کیفری که برای حد سرقت تعیین شده است:
1️⃣ صاحب مال باید از سارق به قاضی شکایت کند.
2️⃣ صاحب مال نباید پیش از شکایت، سارق را بخشیده باشد
3️⃣ صاحب مال نباید پیش از شکایت، مال را به سارق بدهد.
4️⃣ مال مسروق نباید قبل از ثبوت جرم به مالک سارق نازل شود (نه از طریق خرید و نه به هر روش دیگر).
5️⃣ سارق نباید قبل از ثبوت جرم از این گناه توبه کند. این شرایط موردنیاز برای محقق شدن حد سرقت هستند. اگر هر یک از این شرایط وجود نداشته باشد، مجازات حد سرقت اعمال نمی‌شود و جرم سرقت حدی محقق نمی‌شود.
تبصره: اگر جرم سرقت ثابت شده ولی سارق پس از ثبوت جرم توبه کند، سرقت حدی ساقط نمی‌شود و عفو برای سارق جایز نیست.
مجازات سرقت حدی
سرقت حدی یا سرقت جنایتی است که به دو دسته سرقت تعزیری و سرقت حدی تقسیم میشود. سرقت حدی، سرقتی است که در قانون شرایط و مجازات دقیقی برای آن تعیین شده است. مجازات سرقت حدی برای بار اول شامل قطع چهار انگشت دست راست است، اما اگر سارق دست راست نداشته باشد، مجازات دیگری تعزیری برایش در نظر گرفته میشود.
برای بار دوم، مجازات سرقت حدی متفاوت است و شامل قطع پای چپ از پایین آن به گونه‌ای است که نصف قدم و مقداری از محل مسح باقی بماند. اگر سارق پای چپ نداشته باشد، نیز مجازات تعزیری دیگری برایش در نظر گرفته میشود. برای بار سوم، اگر دست راست در بار اول و دست چپ در بار دوم برای ارتکاب سرقت حدی قطع شود، مجازات حبس ابد است.
البته، در صورتی که متهم در طول حبس توبه کند و رهبری هم آزادی او را مصلحت بداند و با عفو او موافقت کند، سارق از حبس آزاد میشود. همچنین، رهبری می‌تواند مجازات را به مجازات تعزیری دیگری تبدیل کند. برای بار چهارم، سارق اعدام میشود، حتی اگر این سرقت در زندان اتفاق بیفتد. می‌توانید جهت اطلاعات بیشتر در خصوص مجازات سرقت حدی به صفحه “حقوق کیفری” مراجعه کنید.
همچنین، کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی کوهپایه زاده نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به سوالات شما عزیزان درباره مجازات سرقت حدی پاسخ دهند.
تفاوت سرقت حدی و تعزیری
بنابر قوانین مجازات اسلامی، سرقت به دو دسته سرقت حدی و سرقت تعزیری تقسیم میشود. سرقت حدی با شروط خاصی همراه است و مجازات سخت‌تری دارد. پس از ترتیب مراحل قانونی و اثبات گناه، بسته به میزان تکرار جرم و سرمایه‌ای که سرقت میشود، مجازات‌های متفاوتی برای سارقین تعیین میشود. در مورد سرقت حدی:
– سرقت حدی بار اول: قطع چهار انگشت دست راست مجرم.
– سرقت حدی بار دوم: قطع پا از ناحیه پایین.
– سرقت حدی بار سوم: حبس ابد.
– سرقت حدی بار چهارم: اعدام حتی در صورت ارتکاب درون زندان.
سرقت تعزیری به جرمی اطلاق میشود که شروط سرقت حدی را ندارد ولی شروط خاصی در قانون برآورده می‌کند. قاضی یا حاکم به‌ازای اثبات جرم می‌تواند مجازات مناسب را اعمال کند. شروط سرقت تعزیری شامل: – سارقین باید دو نفر یا بیشتر باشند.
– سرقت در شب باید رخ دهد.
– یکی یا چند نفر از سارقین باید حامل سلاح باشند.
– سارق یا سارقان باید با شکستن دیوار یا قفل ورودی وارد مکان باشند.
– سارقان میتوانند از لباس ماموران دولت استفاده کنند یا خود را به عنوان مقامات دولتی معرفی کنند.
– سارق یا سارقان در حین سرقت فرد یا افراد را آزار یا تهدید کنند. سرقت تعزیری دارای مجازات تعیین شده در قانون است، و قاضی یا حاکم مجازات را بر اساس شرایط جرم تعیین می‌کند.
انواع سرقت حدی
انواع سرقت حدی میتوانند بر اساس معیارهای مختلفی تقسیم بندی شوند. در قوانین برخی از کشورها ممکن است دسته‌بندی‌های مختلفی باشد، اما به طور کلی، تمام سرقتها در محدوده کیفری قرار میگیرند. برخی از انواع سرقت حدی عبارتند از:
1️⃣ سرقت مسلح: سرقتی که در آن سارق از ابزارهای خطرناک و مسلح برای همراهی در عمل سرقت استفاده می‌کند.
2️⃣ سرقت با تهدید: سرقتی که در آن سارق با تهدید به آسیب رساندن به قربانی، مورد سرقت قرار می‌دهد.
3️⃣ سرقت اتومبیل: سرقت خودروها یا وسایل نقلیه دیگر با استفاده از نیرو یا ویژگی‌های فنی خاص.
4️⃣ سرقت خانه: سرقتی که در آن سارق به خانه‌ی افراد نفوذ کرده و مالی را می‌دزدد.
5️⃣ سرقت اعتماد: سرقتی که در آن سارق با دسترسی به اطلاعات شخصی یا اعتماد قربانی، مالی را به سرقت می‌رساند.
6️⃣ سرقت فروشگاهی: سرقت کالاها از فروشگاه‌ها با استفاده از روش‌های متنوع مانند جلب توجه، تعویض برچسب و غیره.
7️⃣ سرقت کامپیوتری: سرقت اطلاعات یا دسترسی غیرمجاز به سیستم‌های کامپیوتری یا شبکه‌ها. همه این انواع سرقتها ممکن است در قوانین مختلف و با توجه به شرایط و جرم‌های مورد نظر، تعریف و تفسیر شوند.
با این وجود حتما باید با یک وکیل کیفری تهران مشورت کنید.
شرایط ۱۴ گانه سرقت حدی
به شرایط سرقت حدی اشاره می‌کنم:
1 شیء مورد سرقت باید از نظر شرع و قانون دارای ارزش مالی باشد.
2مال مورد سرقت باید در یک حرز محفوظ قرار داشته باشد، به طوری که عرفاً مال در آن مکان از دستبرد محفوظ بماند، مانند گاوصندوق.
3سارق باید اقدام به هتک حرز کند، مثلاً با باز کردن یا شکستن قفل گاوصندوق.
4سارق باید مال مورد سرقت را از حرز خارج کند، نه فقط هتک حرز کند. به عبارت دیگر، بعد از هتک حرز، سارق باید خود مال را از آنجا بردارد تا سرقت حدی محسوب شود.
5هتک حرز و سرقت باید به طور پنهانی انجام شود و نه به صورت علنی.
6مرتکب سرقت حدی نباید پدر یا جد پدری صاحب مال باشد.
7ارزش مال مورد سرقت باید در زمان خروج از حرز برابر چهار و نیم نخود (واحد پولی دوران اسلامی) باشد.
8مال مورد سرقت نباید از اموال دولتی، عمومی یا وقف عام باشد؛ به عبارت دیگر، فقط مال‌های خصوصی مورد سرقت حدی قرار میگیرند و سرقت اموال عمومی به عنوان جرم دیگری محسوب میشود.
9سرقت حدی نباید در زمان قحطی در جامعه رخ داده باشد.
10 صاحب مال باید با ثبت شکایت، از سارق در مراجع قضایی شکایت کند.
11 صاحب مال قبل از اثبات جرم سرقت حدی، نباید به سارق عفو دهد.
12 مال مورد سرقت نباید قبل از اثبات سرقت تحت اختیار سارق یا دیگران قرار گیرد.
13 مال مورد سرقت نباید از اموال سرقتی یا غصب شده باشد. اگر مال قبلاً توسط سارق دیگری ربوده شده است یا مورد غصب قرار گرفته است، سرقت حدی شناخته نمی‌شود و جرم سرقت تعزیری محسوب میشود. امیدوارم توضیحاتم مفید بوده باشد. ????
حد نصاب سرقت حدی
1️⃣ در قوانین شرعی، شرایطی برای اعمال حد سرقت وجود دارد. امام خمینی در تحریرالوسیله بیان می‌کند:
شرط اول: بلوغ (بهبود عقلی و فهم)؛ اگر یک کودک سرقت کند، حد سرقت بر روی وی اجرا نمی‌شود، اما ممکن است بر اساس تصمیم قاضی، تنبیه شود، حتی اگر سرقت بچه به تعداد ۵ بار یا بیشتر تکرار شود. برخی هم این دیدگاه را بیان کرده‌اند که در بار اول، وراثت درگذشته فامیلی برای قبول تمساحانه استفاده میشود. پس اگر کودک از نیت سرقت خود دست بکشد، تنبیه میشود؛ اگر باز هم برگردد، انگشت بریده میشود تا جریان خون را تشدید کند؛ اگر دوباره برگردد، انگشتش قطع میشود و اگر همچنان تکرار شود، همانند پسر قطع میشود. در روایات درباره سرقت از نوزادان نیز چنین است: “فقط من (علیه‌السلام) و رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را انجام دادیم”، بنابراین ممکن است مورد تشدید قرار گیرد.
2️⃣ شرط دوم: استعداد عقلی؛ یک شخص دیوانه، اگر در دوره دیوانگی خود، سرقت کند، حد سرقت بر روی وی اجرا نمی‌شود، مگر اینکه او درک تنبیه را داشته باشد و تحت تأثیر قرار گیرد.
3️⃣ شرط سوم: اختیار؛ اگر بر فرد مجرم فشار آورده شده و برای برطرف کردن وضعیت خویشتن به سرقت روی آورد، تنبیه نمی‌شود.
4️⃣ شرط چهارم: عدم ضرورت؛ بنابراین، اگر یک فرد مضطرب به منظور رفع ضرورت خود به سرقت روی آورد، تنبیه نمی‌شود.
5️⃣ شرط پنجم: باز کردن یا شکستن قفل؛ بیشتری معامله نمی‌شود؛ بنابراین، اگر شخصی علاوه بر دزدی، قفل را باز کند یا بشکند، مهم نیست که آیا او تنها این کار را انجام داده است یا با همکاری کسی دیگر، هر دوی آنها در قوانین سرقت قطع نمی‌شوند، مگر
مرجع رسیدگی به سرقت حدی
دادگاه کیفری یک، به عنوان یکی از نهادهای قضایی، مسئول رسیدگی به پرونده‌های مربوط به سرقت حدی است. در این دادگاه، تصمیم‌گیری در مورد مجازات سرقت حدی و تعیین صلاحیت دادگاه اتخاذ میشود. مجازات‌های ممکن برای سرقت حدی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1️⃣ زندان: متهمان اعمال سرقت حدی ممکن است به زندان محکوم شوند. مدت زمان مجازات زندان بسته به شدت جرم و قوانین کشور ممکن است متغیر باشد.
2️⃣ جریمه: به جای زندان، دادگاه ممکن است جریمه‌ای را برای سارق تعیین کند. این جریمه می‌تواند به عنوان جبران خسارت به قربانیان سرقت و همچنین به عنوان تنبیه متهم تعیین شود.
3️⃣ تحفظ مال: دادگاه ممکن است تصمیم بگیرد تا اموال بدست آمده از سرقت حدی را تحفظ کند و به قربانی برگرداند. در هر صورت، تعیین مجازات و صلاحیت دادگاه در قبال سرقت حدی بسته به قوانین و مقررات مربوطه هر کشور و حقوقیت قضایی آن است. پس در هر مورد، بهتر است با مشاوره حقوقی لایق و مطالعه قوانین مربوطه کشور خود، اطلاعات دقیقتری درباره مجازات‌ها و روند رسیدگی به پرونده‌های سرقت حدی دریافت کنید.
سرقت حدی در قانون مجازات اسلامی جدید
سرقت حدی، یک جرم کیفری محسوب میشود. این مفهوم مربوط به قوانین جرم‌شناسی و مجازات است که در برخی جوامع و بر اساس مرجعیت‌های شرعی تعریف میشود. سرقت حدی به معنای ارتکاب سرقتی است که مجازات آن قاطعانه و حدود خاصی دارد، مانند قطع انگشتان دست یا پا (به ترتیبی که شرع مشخص کرده)، و در برخی موارد حتی اعدام.
این تنها زمانی ممکن است که تمامی شرایط 14 گانه‌ای که در ماده 268 قانون مجازات مندرج است، اتفاق بیفتند؛ از جمله ربودن مال به صورت مخفیانه و با هتک حرز. البته، لازم به ذکر است که قوانین و مفاد آنها به شدت متفاوت در جوامع مختلف وجود دارند و بهتر است در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر، قانون محلی خود را مطالعه کنید.
وکیل کیفری تهران، سرقت حدی
در ایرانیان عزیزی که نیاز به یک وکیل کیفری در تهران دارند و درگیر پرونده‌های سرقت حدی هستند، میتوانند به موسسه حقوقی اقای کوهپایه زاده مراجعه کنند. این موسسه تجربه بسیاری در این زمینه دارد و پرونده‌های موفقی را پشت سر گذاشته است.
بدون دیدگاه