مجازات قتل عمد و غیر عمد چیست؟

مجازات قتل غیر عمد و شبه عمد در قانون ایران از جنایاتی که در جامعه رخ میدهد و معمولاً هم بازتاب وسیعی از احساسات، اخبار و نیز تعقیب قضایی را به همراه خود دارد قتل است. قتل ممکن است عمد یا غیرعمد رخ دهد. فردی که دست به قتل عمد بزند به قصاص نفس یا دیه محکوم میشود و ممکن است از 3 تا 10 سال حبس هم به وی تعلق گیرد. در ادامه با توضیحات وکیل کیفری همراه باشید.

انواع قتل غیر عمد:

در فقه اسلامی جنایات در سه طبقه‌ی عمدی، شبه‌عمدی و خطای محض قرار می‌گیرند. نوع اول همان قتل عمد است و دو نوع بعدی قتلی محسوب می‌شود که به قتل غیرعمد شهرت دارد. قانون مجازات اسلامی که پس از انقلاب اسلامی تصویب و مبنای انواع مجازاتها است نیز از همین دسته‌بندی تبعیت کرده و جرایم را تعیین تکلیف کرده است.

قتل شبه عمد و شرایط آن:

نخستین حالتی که یک قتل، غیرعمد محسوب شود حالت شبه عمد است. که سه حالت زیر برای آن متصور است:

1. حالت اول آن است که فرد قصد کشتن کسی را ندارد و کاری را انجام می‌دهد که عرفاً کشنده حساب نمی‌شود اما منجر به مرگ می‌شود مانند وقتی که پدر یا مادر، فرزندشان را برای تنبیه می‌خواهند کتک بزنند. کتک زدن عموماً باعث مرگ نیست اما ممکن است در یک کودک باعث گرفتن جان وی شود.
2. حالتی که شخص نسبت به موضوع جهل داشته باشد مثلاً میخواسته رفتاری را نسبت به یک شیء یا حیوان انجام دهد اما بعداً متوجه شده که در اشتباه بوده و آن عمل را روی یک انسان انجام داده است.
3. حالت سوم زمانیست که قتل به سبب تقصیر مرتکب(مشروط بر آن که از روی قصد و از نوع کشنده نباشد) واقع شده باشد. بعبارت دیگر همان عدم مهارت، غفلت و مسامحه منظور است. مثلاً تصادفات رانندگی که به جان باختن افراد منجر شود در این دسته‌اند؛ زیرا عمل رانندگی کشنده نیست و این اتفاق هم از روی عدم مهارت یا غفلت رخ داده است. خطای پزشکی منجر به مرگ هم می‌تواند در این دسته باشد.

مجازات قتل شبه عمدی

در قتل شبه‌عمدی مجازات قصاص لحاظ نمی‌شود. در عوض فرد قاتل به پرداخت دیه و نیز تحمل حبس از 1 تا 3 سال محکوم می‌شود.

قتل خطای محض

1. نوع دیگر قتل‌های غیرعمد، قتل خطای محض است که در سه حالت زیر ممکن است رخ دهد:
2. وقتی که عمل قتل در حالت خواب یا بیهوشی رخ دهد. مثلاً شخصی بر اثر غلتیدن در خواب باعث مرگ فرد دیگر شود.
3. قتلی که توسط فرد صغیر یا مجنون رخ دهد نیز خطای محض است؛ زیرا از روی عقل و تصمیم و شعور نبوده است.
4. حالتی که شخص قصد کشتن کسی را ندارد و قصد انجام عمل منجر به قتل هم ندارد و کسی را برای انجام عمل روی او در نظر ندارد اما منجر به مرگ شود. مثلاً شکارچی برای شکار خود تیر می‌زند اما برحسب خطا به یک انسان برخورد کرده و باعث مرگ می‌شود.

مجازات قتل خطای محض

قتل خطای محض فقط مستوجب پرداخت دیه است. و قصاص ندارد اما در این وضعیت بر مبنای فقه اسلامی، پرداخت دیه برعهده عاقله‌ی مرتکب قتل است که شامل بستگان مرد قاتل به ترتیب ارث مثل پدر، پدربزرگ، فرزند پسر، برادر، عمو، دایی و … است.

مرجع صالح رسیدگی

قتل‌های غیرعمد در دادگاه کیفری 2 بررسی و تعقیب می‌شوند که با حضور یک قاضی در هر شهرستان تشکیل می‌شود و هر یک از طرفین می‌توانند حداکثر دو وکیل قتل به دادگاه معرفی کنند.

مصادیق تقصیر جزایی کدام‌اند؟

بی‌احتیاطی(طبق قانون شخص موظف به انجام ندادن است.) و بی‌مبالاتی(طبق قانون شخص موظف به انجام دادن است.) از مصادیق تقصیر جزایی است. و هر زمانی که تقصیر جزایی احراز شود شخص به جرم غیرعمدی محکوم خواهد شد. بی‌احتیاطی مثل رانندگی با سرعت 200کیلومتر در جاده و بی‌مبالاتی مثل رانندگی بدون گواهینامه است.